پی اچ متر ها برای سنجش اسیدیته یا قلیائیت محلول ها، نقش مهمی در کنترل کیفیت، تحقیقات آزمایشگاهی و فرآیندهای تولید دارند. به لطف پیشرفت فناوری، انواع مختلفی از پی اچ مترها وجود دارند که هر یک برای شرایط و نیازهای خاصی مناسب هستند. در ادامه این مطلب به بررسی انواع پی اچ متر، ویژگی ها و کاربردهای متنوع آنها خواهیم پرداخت.
پی اچ متر چیست؟
قبل از پرداختن به انواع پی اچ متر، ویژگی ها و کاربردهای متنوع آنها بهتر است بدانیم که اصلا پی اچ متر چیست؟ پی اچ متر (pH meter) برای اندازه گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن محلول ها مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه الکترونیکی، عدد pH را که نشان دهنده سطح اسیدی یا بازی بودن ماده است، به طور دقیق نمایش می دهد. اساس کار pH متر بر پایه اندازه گیری پتانسیل الکتریکی استوار است. این دستگاه از دو الکترود اصلی تشکیل شده:
- الکترود اندازه گیری (سنسور) که معمولاً از شیشه ساخته شده و نسبت به تغییرات غلظت یون هیدروژن حساس است.
- الکترود مرجع که یک پتانسیل الکتریکی ثابت و پایدار را فراهم می کند.
هنگامی که این دو الکترود در محلول نمونه غوطه ور می شوند، تفاوت پتانسیل الکتریکی بین آن ها ایجاد می شود. این تفاوت پتانسیل، که متناسب با pH محلول است، توسط انواع پی اچ متر اندازه گیری شده و به صورت یک عدد pH روی نمایشگر نشان داده می شود. pH کمتر از ۷ نشان دهنده این است که محلول، اسیدی می باشد. هرچه عدد pH کمتر باشد، اسیدیته محلول بیشتر است. pH برابر با ۷ نشان دهنده خنثی بودن محلول (مانند آب خالص) و pH بیشتر از ۷ نشان دهنده این است که محلول، قلیایی (بازی) می باشد.
انواع پی اچ متر کدامند؟ + مزایا و کاربردها
هنگام خرید انواع پی اچ متر، شما با چند گزینه اصلی مواجه خواهید بود که هر یک از این انواع، ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
انواع پی اچ متر: pHمترهای جیبی (قلمی)
- کوچک ترین و ارزان ترین نوع پی اچ متر که به دلیل وزن کم و سهولت استفاده، بیشتر برای اندازه گیری های سریع و میدانی به کار می رود. دقت این مدل نسبت به انواع دیگر کمتر بوده و بیشتر برای کاربردهای عمومی و غیر حساس مناسب است
- کاربردها: نمونه برداری سریع در محیط، بررسی اولیه آب، آزمایش های ساده، کاربردهای میدانی توسط کارشناسان محیط زیست، صنایع آب و فاضلاب، نفت و پتروشیمی، زمین شناسان و سازمان های استاندارد، بکارگیری در آزمایشگاه ها و اندازه گیری pH آب آکواریوم، استخر و سونا
- مزایا: حمل آسان، قیمت پایین، مناسب برای استفاده های غیر حرفه ای و میدانی. امکان تعویض الکترود (پراب) آن ها که طول عمر دستگاه را افزایش می دهد.
انواع پی اچ متر: pH مترهای پرتابل (قابل حمل)
- این مدل قابل حمل بوده و نسبت به قلمی دقت و امکانات بیشتری دارد. مناسب برای استفاده در محیط های بیرونی، آزمایشگاه های سیار و کاربردهای تخصصی تر مانند کشاورزی و صنایع است. معمولاً با باتری کار می کند و برخی مدل ها الکترود قابل تعویض دارند.
- کاربردها: برای کاربردهای میدانی توسط متخصصان مختلف به کار می روند. اندازه گیری pH در صنایع غذایی، کشاورزی، آب های صنعتی و محیط زیست.
- مزایا: دقت بالاتر نسبت به قلمی، قابلیت استفاده در محیط های مختلف، مناسب برای کاربردهای تخصصی تر. بسیاری از این pH سنج ها از طریق کابل به الکترود متصل شده و قابلیت هایی نظیر ذخیره داده ها، خاموشی خودکار، کالیبراسیون دستی یا خودکار و در برخی مدل ها جبران سازی دما را دارا هستند.
انواع پی اچ متر: pHمترهای رومیزی (آزمایشگاهی)
- این نوع، دقیق ترین مدل پی اچ متر است و بیشتر در آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی برای اندازه گیری های حساس و دقیق استفاده می شود. این دستگاه ها معمولاً قابلیت اندازه گیری پارامترهای دیگر مانند دما و هدایت الکتریکی را نیز دارند.
- کاربردها: استفاده در مکان های ثابت و عمدتاً در محیط های آزمایشگاهی، آزمایشگاه های کنترل کیفیت صنایع غذایی، صنایع دارویی، پژوهش های علمی، کشاورزی، دامپروری و تحقیقاتی. برخی از مدل های پیشرفته تر، علاوه بر pH، قادر به سنجش پارامترهای شیمیایی دیگری نیز هستند.
- مزایا: دقت و صحت بسیار بالا، مناسب برای آنالیزهای حساس و کنترل کیفیت
انواع پی اچ متر: پی اچ متر صنعتی (آنلاین/تابلویی)
- این مدل ها برای اندازه گیری و پایش مداوم pH در فرایندهای صنعتی استفاده شده و معمولاً به سیستم های کنترل و مانیتورینگ متصل می شوند.
- کاربردها: تصفیه خانه ها، صنایع شیمیایی، پایش خطوط تولید صنعتی.
- مزایا: اندازه گیری پیوسته و بدون وقفه، امکان کنترل و اتوماسیون فرآیندها.
pH متر دیجیتال چیست؟
پی اچ متر دیجیتال نسخه ای مدرن و پیشرفته از انواع پی اچ متر است که برای اندازه گیری دقیق و آسان میزان اسیدیته یا قلیایی بودن یک محلول (pH) استفاده می شود. برخلاف مدل های سنتی و قدیمی تر که ممکن بود نیاز به تفسیر دستی داشته باشند، pH مترهای دیجیتال با استفاده از یک نمایشگر الکترونیکی (معمولاً LCD یا LED) مقدار pH را به صورت عددی و خوانا نمایش می دهند. این دستگاه ها از یک الکترود شیشه ای برای اندازه گیری پتانسیل الکتریکی ناشی از غلظت یون های هیدروژن در محلول استفاده میکنند. سپس یک مدار الکترونیکی داخلی، این سیگنال را پردازش کرده و آن را به یک مقدار pH قابل نمایش تبدیل می کند. دقت بالا، سهولت استفاده، قابلیت کالیبراسیون و اغلب امکانات اضافی مانند جبران سازی دما، ذخیره داده ها و قابلیت اتصال به کامپیوتر، pH مترهای دیجیتال را به ابزاری ضروری در طیف وسیعی از کاربردها از آزمایشگاه ها و صنایع گرفته تا کشاورزی و محیط زیست تبدیل کرده است.
نحوه آماده سازی pH متر قبل از اندازه گیری
برای آماده سازی انواع پی اچ متر پیش از اندازه گیری، باید مراحل زیر را به دقت انجام دهید:
- الکترود pH متر را از محلول نگهدارنده خارج کرده و با آب مقطر بشویید تا هرگونه آلودگی یا باقی مانده محلول قبلی از بین برود. برای خشک کردن، یک دستمال نرم و بدون پرز برداشته و از لمس مداوم الکترود خودداری نمایید، زیرا غشای آن حساس است.
- دستگاه pH متر را روشن کنید و اجازه دهید طبق دستورالعمل سازنده، دستگاه گرم شود (معمولاً حدود ۳۰ دقیقه).
- محلول های بافر را آماده کنید. معمولاً از دو یا سه محلول بافر با pHهای مشخص (معمولاً ۷ و ۴ یا ۹.۲۱) استفاده می شود. این محلول ها باید به دمای محیط برسند تا دقت کالیبراسیون افزایش یابد.
- الکترود را ابتدا در محلول بافر pH=7 قرار دهید و اجازه دهید عدد نمایش داده شده ثابت شود. سپس دستگاه را روی عدد ۷ تنظیم کنید. این کار برای سایر محلول های بافر (مثلاً pH=4 یا ۹.۲۱) نیز تکرار می شود تا کالیبراسیون کامل شود.
- پس از هر بار قرار دادن الکترود در محلول بافر، آن را با آب مقطر بشویید و خشک کنید تا از انتقال آلودگی بین محلول ها جلوگیری شود.
- پس از اتمام کالیبراسیون، الکترود را مجدداً شسته و خشک کنید، سپس آماده اندازه گیری نمونه مورد نظر خواهید بود.
برای مطالعه: چگالی سنج
خرید بهترین پی اچ متر دیجیتال
اگر به دنبال خرید یک pH متر دقیق، باکیفیت و بادوام هستید، فروشگاه تخصصی فراسنجش بهترین انتخاب برای شماست. این فروشگاه با ارائه ی مجموعه ای متنوع از بهترین برندهای پی اچ متر موجود در بازار، از مدل های رومیزی آزمایشگاهی گرفته تا نمونه های قلمی و قابل حمل، نیازهای کاربران حرفه ای و صنعتی را به طور کامل پوشش می دهد. کارشناسان فراسنجش با تجربه ی فنی بالا، شما را در انتخاب دقیق ترین و مناسب ترین مدل بسته به نوع کاربرد، محدوده اندازه گیری، دقت، و محیط استفاده، راهنمایی می کنند. با خرید از فراسنجش، علاوه بر تضمین اصالت کالا و دریافت مشاوره تخصصی، از خدمات پس از فروش مطمئن نیز بهره مند خواهید شد برای خرید مطمئن و حرفه ای pH متر، فروشگاه فراسنجش مقصد اول شماست.